Łzy, produkowane w gruczołach łzowych, odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu zdrowego narządu wzroku. To one odpowiadają za usuwanie z powierzchni oka różnego rodzaju zanieczyszczeń, a także nawilżają rogówkę i dostarczają jej tlen wraz z substancjami odżywczymi.
Obserwując zmiany w ilości oraz jakości produkowanych łez, możemy rozpoznać, czy z okiem dzieje się coś złego.
Nadmierna produkcja łez to najczęściej występujące zaburzenie, które może być powodowane przez:
- mechaniczne drażnienie rogówki, czyli kontakt oka z roślinnością, pyłem i ciałami obcymi, ale także wady anatomiczne, takie jak nieprawidłowe umiejscowienie rzęs, podwijanie powiek lub zmiany nowotworowe mające kontakt z okiem;
- infekcje miejscowe oka, a także zakażenia ogólne organizmu;
- jaskrę, czyli zbyt wysokie ciśnienie w gałce ocznej;
- alergie i wiele innych.
Zmniejszenie ilości produkowanych tez- występujące w zespole suchego oka (KCS) – to schorzenie autoimmunologiczne. Charakterystycznym objawem jest gęsty szarawy wypływ oraz wysuszona rogówka.
Utrudniony odpływ łez z worka spojówkowego. Łzy odprowadzane są do nosa kanalikami nosowo-łzowymi, ale jeśli te się zatkają lub są nieprawidłowo rozwinięte, może dochodzić do nadmiernego gromadzenia i wypływu łez z worka spojówkowego.
Każdego ranka w kąciku przyśrodkowym oka zbiera się niewielka ilość tzw. śpiochów”, czyli zlepionych drobinek złuszczonego nabłonka, kurzu oraz śluzu. To normalne zjawisko, jeśli jednak obserwujemy nasilenie procesu, wskazana jest konsultacja z lekarzem weterynarii. Wypływ surowiczy, czyli klarowny, to najczęściej efekt mechanicznego podrażnienia oka. Jeśli nie widać, aby oko było zaczerwienione lub zmrużone, można przez kilka dni obserwować sytuację. Wypływ mętny lub gęsty barwy żółtej oznacza, że najprawdopodobniej doszło do infekcji i wymagany jest pilny kontakt z lekarzem.
Niektóre rasy mają predyspozycje do częstych urazów gałki ocznej. Chodzi tu o psy ras brachycefalicznych (np. mops, shih-tzu, pekińczyk). Charakteryzują je mocno wyeksponowane gałki oczne oraz krótkie kufy, przez co oczy narażone są na bezpośredni kontakt z otoczeniem i częste urazy. U piesków o białym umaszczeniu często obserwujemy rdzawobrunatne zacieki pod oczami. Bezpośrednią przyczyną takiego objawu są obecne we łzach porfiryny, czyli naturalne pigmenty, które pozostając dłużej na sierści, zmieniają jej zabarwienie. Efekt ten pojawia się również na skutek namnażania się bakterii i grzybów w okolicy oczu.
Pielęgnacją oczu można na początek zająć się samodzielnie – codziennie wykonujmy oględziny zwierzęcia, poszukując zmian w postaci zaczerwienienia lub obrzęku spojówki (jest to różowa błona śluzowa otaczająca gałkę oczną), nadmiernego wypływu z worka spojówkowego lub zmienionej jego barwy albo konsystencji. Sprawdźmy także, czy pies nie mruży oczu. Aby zapobiegać powstawaniu zacieków, wskazane jest przemywanie (a następnie osuszanie) sierści pod oczami kilka razy dziennie przeznaczonym do tego preparatem (ewentualnie można użyć ciepłej, przefiltrowanej wody lub borasolu). Warto także zadbać o spinanie włosów mogących mieć kontakt z rogówką lub przycinanie ich (zależnie od rasy psa), a także stosowanie naturalnych suplementów neutralizujących porfiryny.
Nadmierne łzawienie może wymagać bardziej szczegółowej diagnostyki, dlatego każdy przypadek warto skonsultować z lekarzem weterynarii. Często wskazane jest wykonanie badań krwi, kontrola ciśnienia w gałce ocznej, sanacja jamy ustnej (zepsute zęby również mogą nasilać łzawienie), przepłukanie kanalików nosowo-łzowych lub terapia antybiotykowa. Wady anatomiczne powiek powinny zostać skontrolowane przez chirurga i poddane operacji plastycznej. Choroby oczu pojawiają się także u osobników cierpiących na uogólnione zaburzenia, dlatego tak ważny jest kontakt z lekarzem weterynarii, aby ustalić szczegółowy plan działania.
